Trong kỷ nguyên số, công nghệ đang mở ra những cánh cửa rộng lớn cho kết nối, học tập, sáng tạo và phát triển. Mỗi cú nhấp chuột có thể đưa ta đến những kho tri thức vô tận, mỗi ứng dụng thông minh có thể giúp cuộc sống thuận tiện hơn. Tuy nhiên, cùng với cơ hội thì phụ nữ và trẻ em gái – nhóm thường chịu nhiều định kiến và rủi ro trong xã hội – lại đang phải đối mặt với một dạng bạo lực mới: Bạo lực trên không gian mạng.
Những năm gần đây, theo thống kê của Liên Hợp Quốc (UN Women), cứ 3 phụ nữ sử dụng Internet thì có 1 người từng bị quấy rối, đe dọa hoặc xâm phạm quyền riêng tư trên mạng. Ở Việt Nam, khi tỷ lệ người dùng Internet tăng nhanh, đặc biệt là trẻ em gái tuổi vị thành niên, những nguy cơ như bị giả mạo danh tính, phát tán hình ảnh cá nhân, dụ dỗ qua mạng, hoặc bắt nạt trực tuyến… ngày càng hiện hữu.
Chủ đề “Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái trong kỷ nguyên số” được chọn cho Tháng hành động của năm 2025 không chỉ là lời nhắc nhở mà còn là lời kêu gọi mạnh mẽ: Mỗi người, mỗi tổ chức, mỗi gia đình hãy cùng hành động để xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh và nhân văn.
Nhận diện những rủi ro tiềm ẩn từ không gian mạng:
Internet mang lại cho phụ nữ và trẻ em gái cơ hội học tập, làm việc, thể hiện bản thân và tham gia bình đẳng vào đời sống xã hội. Nhưng nếu thiếu kiến thức và kỹ năng số, họ có thể trở thành nạn nhân của bạo lực kỹ thuật số – một dạng bạo lực khó nhận biết nhưng để lại hậu quả sâu sắc.
Các hành vi phổ biến như quấy rối qua tin nhắn, phát tán hình ảnh riêng tư không được phép, theo dõi, giả mạo tài khoản, hay bắt nạt trên mạng xã hội… đều có thể khiến nạn nhân tổn thương tâm lý, mất niềm tin và rút lui khỏi không gian mạng – đồng nghĩa với việc đánh mất cơ hội phát triển của chính mình.
Trang bị kiến thức để tự bảo vệ bản thân trong kỷ nguyên số:
Để thực sự an toàn số và bảo mật thông tin. Chúng ta hãy bắt đầu từ những hành động nhỏ nhưng thiết thực mỗi ngày như:
– Bảo mật thông tin cá nhân: Không chia sẻ số điện thoại, địa chỉ, lịch trình hoặc hình ảnh nhạy cảm trên mạng. Luôn đặt mật khẩu mạnh, bật xác thực hai lớp và giới hạn người có thể xem nội dung cá nhân.
– Cảnh giác trước lời mời kết bạn và đường link lạ: Tuyệt đối không nhấp vào các đường dẫn không rõ nguồn gốc hoặc cung cấp thông tin riêng tư cho người không quen biết.
– Giữ thái độ tỉnh táo: Khi nhận được tin nhắn có tính quấy rối, hãy chặn và báo cáo tài khoản đó, đồng thời lưu lại bằng chứng để trình báo khi cần thiết.
– Giáo dục và chia sẻ với trẻ em gái: Hướng dẫn các em nhận biết nguy cơ, hiểu giá trị của hình ảnh cá nhân và quyền riêng tư trong thế giới trực tuyến.
– Tham gia các khóa học hoặc buổi truyền thông về an toàn số: Tăng cường hiểu biết để trở thành người sử dụng công nghệ thông minh, tự tin và có trách nhiệm.
Chung tay cùng cộng đồng lan tỏa thông điệp tích cực:
Khi một người phụ nữ cảm thấy an toàn trên mạng, cô ấy có thể mạnh mẽ chia sẻ tri thức, sáng tạo nội dung và truyền cảm hứng cho cộng đồng. Khi một đứa trẻ gái được dạy cách bảo vệ mình trên Internet, em sẽ tự tin hơn, vững vàng hơn trên hành trình trưởng thành.
Bởi vậy, mỗi chúng ta – dù là cá nhân hay tổ chức – hãy cùng bắt đầu từ những hành động nhỏ: kiểm tra cài đặt bảo mật, nói “không” với tin giả, tôn trọng hình ảnh và quyền riêng tư của người khác, và sẵn sàng lên tiếng khi chứng kiến hành vi quấy rối hay bạo lực trên không gian mạng.
Trách nhiệm của nhà trường và cộng đồng:
Bảo vệ phụ nữ và trẻ em gái trong kỷ nguyên số không chỉ là việc riêng của mỗi cá nhân. Đó là trách nhiệm của toàn xã hội, từ cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cho đến các trường học cần xây dựng môi trường làm việc và truyền thông an toàn, tôn trọng quyền riêng tư, không dung túng các hành vi quấy rối hay bạo lực số. Đồng thời, khuyến khích nữ giới tham gia các chương trình huấn luyện kỹ năng số, để họ có thể làm chủ công nghệ và tự tin lan tỏa giá trị tích cực.
Tại Trường THCS Măng Đen, việc thúc đẩy bình đẳng giới và bảo đảm an toàn cho phụ nữ, trẻ em gái (học sinh nữ) không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu. Nhà trường luôn coi trọng việc xây dựng văn hóa số an toàn, nhân văn, giúp đội ngũ viên chức, học sinh – đặc biệt là nữ giới – yên tâm sử dụng công nghệ trong công việc giảng dạy, học tập và đời sống hàng ngày.
An toàn cho phụ nữ và trẻ em gái trong kỷ nguyên số không chỉ là mục tiêu của một chiến dịch truyền thông, mà là lời cam kết cho một tương lai bình đẳng, văn minh và an toàn. Nơi công nghệ phục vụ cho sự phát triển con người, chứ không phải mối đe dọa con người.
